พลาสติกกับชีวิตในปัจจุบัน

พลาสติกกับชีวิตในปัจจุบัน

      คนเราใช้พลาสติกในชีวิตประจำวันกันมากมาย ส่วนมากคุ้นเคยกับถุงพลาสติกที่ใส่ผัก ผลไม้ อาหารที่สุกทั้งร้อนและเย็น ตลอดจนสิ่งของต่าง ๆ นอกจากถุงพลาสติกแล้วก็มีเครื่องใช้ต่าง ๆ เช่น ขัน กะละมัง ขวดน้ำ ถังน้ำ โต๊ะ เก้าอี้ ของเล่น 

     พลาสติกมีมากมายหลายชนิดแตกต่างกันไปตามสิ่งที่นำมาผลิตและกรรมวิธีในการผลิตเพื่อให้มีคุณสมบัติเหมาะสมกับผลิตภัณฑ์ที่จะทำจากพลาสติกแต่ละชนิด  พลาสติกบางชนิดมีความแข็งมากบางชนิดมีความอ่อนนิ่มบางชนิดมีลักษณะเป็นของเหลวข้นหนืด  พลาสติกที่มีความแข็งน้อยจะยืดหยุ่นได้มาก พลาสติกบางชนิดยืดออกได้มากกว่า ๑๐ เท่าเมื่อยืดออกแล้วสามารถหดกลับได้ดังเดิม  พลาสติกบริสุทธิ์ที่ยังไม่ได้เจือหรือผสมวัสดุอื่นใดเรียกว่า เรซิน  ส่วนใหญ่มักมีความโปร่งใส ไม่มีสีหรือมีสีขาวขุ่น และสีเหลืองอ่อน บางชนิดทึบแสงอาจผลิตเป็นเม็ด ผง หรือของเหลว แต่ก่อนเราต้องสั่งเรซินจากต่างประเทศปัจจุบันเราสามารถผลิตเรซินบางชนิดได้แล้ว  ในอุตสาหกรรมพลาสติกที่ทำผลิตภัณฑ์ เช่น เครื่องมือเครื่องใช้และสิ่งของต่าง ๆ จากพลาสติกไม่นิยมนำเรซินบริสุทธิ์มาขึ้นรูปเป็นผลิตภัณฑ์โดยตรงแต่จะใช้วัสดุและสารเคมีอย่างอื่นมาผสม เพื่อเพิ่มคุณภาพของผลิตภัณฑ์ เช่น เติมให้พลาสติกนิ่ม เพิ่มความทนทานต่อความร้อน เพิ่มความต้านทานการสึกหรอ หรือเติมสารบางอย่างให้พลาสติกมีความเสถียร นอกจากนี้ก็มีการเติมวัสดุเพื่อเพิ่มปริมาณพลาสติกให้ต้นทุนต่ำลงพลาสติกที่พบเห็นมีหลายชนิด ได้แก่  

พอลิเอทิลีน 

      โดยทั่วไปมีสีขาวขุ่น โปร่งแสง มีความลื่นมันในตัวเมื่อสัมผัสจะรู้สึกลื่น หยุ่นตัวได้ ไม่มีกลิ่น ไม่มีรส ไม่ติดแม่พิมพ์ มีความเหนียว ทนความร้อนได้ไม่สูงนัก ทนต่อการกัดกร่อนของสารเคมี เป็นฉนวนความร้อน ใส่สีผสมได้ง่าย มีความหนาแน่นต่ำ จึงลอยน้ำได้ ตัวอย่างผลิตภัณฑ์ที่ทำด้วยพอลิเอทิลีน ได้แก่ ขวดใส่น้ำหรือสารเคมี ลังหรือกล่องบรรจุสินค้า ภาชนะต่าง ๆ เครื่องเล่นของเด็ก ถุงเย็น โต๊ะเก้าอี้

พอลิโพรไพลีน

      มีลักษณะขาวขุ่นทึบแสงกว่าพอลิเอทิลีนมีความหนาแน่นประมาณ ๐.๙ จึงลอยน้ำได้เช่นกัน ใช้ทำกล่องเครื่องมือ กระเป๋า ปกแฟ้มเอกสาร กล่องและตลับเครื่องสำอาง เครื่องใช้ในครัวเรือน อุปกรณ์ ทางการแพทย์

พอลิไวนิลคลอไรด์

      เรียกสั้น ๆ ว่า พีวีซี ส่วนมากมีลักษณะขุ่นทึบแต่ก็สามารถผลิตออกมาได้ทุกสี  เป็นฉนวนไฟฟ้าอย่างดีตัวพลาสติกชนิดนี้จะทำให้ไฟดับจึงไม่ติดไฟแต่ถ้าเผาให้มีอุณหภูมิสูงกว่า ๒๐๐ องศาเซลเซียส จะเกิดก๊าซกรด (กรดเกลือ) พีวีซีมีลักษณะทั้งที่เป็นของแข็งคงรูปและอ่อนนุ่มเหนียว ตัวอย่างผลิตภัณฑ์ ได้แก่ หนังเทียมที่ใช้บุเก้าอี้ กระเป๋าถือสตรี กระเป๋าเดินทาง รองเท้า ท่อน้ำ อ่างน้ำ ประตู หน้าต่าง

พอลิไวนิลแอซีเตต 

      มีลักษณะอ่อนนิ่มมากจนเป็นของเหลวข้นหนืด สีขุ่นขาว เมื่อแห้งจะใสใช้ทำเป็นกาวสำหรับติดไม้ กระดาษ ผ้า และหนังเทียม มักเรียกกาวชนิดนี้ว่า กาวลาเท็กซ์  

ไนลอน 

      มีสีขาวขุ่น โปร่งแสง สามารถผสมสีได้ดี หล่อลื่นในตัวเอง ทนทานต่อการกัดกร่อนของสารเคมี สารประกอบไฮโดรคาร์บอนและน้ำมัน ไม่ทนทานต่อกรดแก่ ดูดความชื้นทำให้เกิดการหดและยึดตัว เป็นฉนวนไฟฟ้า ใช้ทำผลิตภัณฑ์ต่าง ๆ เช่น ใช้ทำเฟืองเกียร์แทนโลหะ ใช้ทำเครื่องมือช่าง ฝาครอบ ไฟฟ้าภายในรถยนต์ อุปกรณ์ไฟฟ้า รอกและเชือก หวี ผ้าไนลอน ใบเรือ

เมลามีนฟอร์มาลดีไฮด์ 

      มักเรียกสั้น ๆ ว่า เมลามีน มีสีขุ่นทึบ เนื้อแข็งมาก ทนทานต่อการขีดข่วน เหนียวไม่แตกง่าย ผสมสีได้ดี ทนทานต่อน้ำมัน น้ำยาฟอกสี และผงซักฟอก ไม่ติดไฟ ไม่อ่อนตัว เมื่อได้รับความร้อนแต่เมื่อถูกความร้อนสูงจะไหม้เกรียม เป็นฉนวนไฟฟ้า ไม่ดูดความชื้น ใช้ทำจาน ชาม ถ้วยกาแฟ เครื่องใช้ภายในครัว เครื่องประดับบ้าน เครื่องผสมอาหาร สวิตช์ไฟฟ้า กาวในอุตสาหกรรมไม้อัด เคลือบไม้ ผ้า และกระดาษ

แหล่งข้อมูล
ข้อมูลจากหนังสือสารานุกรมไทยสำหรับเยาวชน ฯ เล่ม 28 เรื่องที่ 8 ลิขสิทธิ์เป็นของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว